آسانسورها به عنوان یکی از پرکاربردترین تجهیزات حملونقل عمودی در ساختمانها، نقش اساسی در بهبود دسترسی و جابجایی افراد و اشیاء بین طبقات ایفا میکنند. با توجه به پیچیدگیهای فنی و مکانیکی این سیستمها، آشنایی با اصطلاحات رایج و تخصصی در صنعت آسانسور برای افرادی که در این حوزه فعالیت میکنند یا به هر نحوی با آن سروکار دارند، ضروری است. این مجموعه اصطلاحات، اطلاعاتی جامع در مورد بخشهای مختلف آسانسور از جمله سیستمهای ایمنی، تجهیزات مکانیکی، الکترونیکی و کارکردهای اصلی آسانسور ارائه میدهد.
آسانسور باری-مسافری: آسانسوری که به طور ویژه برای حمل کالا طراحی شده و معمولا همراه با جابهجایی افراد انجام میشود.
آسانسور با سیستم محرکه کششی-اصطکاکی: آسانسوری که حرکت آن از طریق اصطکاک بین طنابها و شیارهای فلکه موتور اصلی انجام میگیرد.
آسانسور با رانش مثبت: آسانسوری که توسط طنابها یا زنجیرهایی که به روشهای غیر اصطکاکی حرکت میکنند، جابهجا میشود.
آسانسور پانوراما: آسانسوری که دارای دیوارههای شیشهای است و امکان مشاهده محیط بیرون را برای مسافران فراهم میکند.
آسانسور خدماتی: آسانسوری که برای حمل اشیاء طراحی شده و افراد اجازه استفاده از آن را ندارند. این نوع آسانسور معمولا در بیمارستانها برای حمل دارو یا در رستورانها برای حمل غذا استفاده میشود.
آستانه درب کابین: بخشی از درب آسانسور که کف کابین را به ورودی طبقه متصل میکند.
اتاق فلکهها: محل قرارگیری فلکههای آسانسور و تجهیزات جانبی مانند گاورنر و وسایل برقی، که سیستم محرکه در آن وجود ندارد.
استفادهکننده: فردی که از خدمات آسانسور استفاده میکند.
بار نامی (ظرفیت مفید): باری که آسانسور براساس آن طراحی و ساخته شده است.
باتری اضطراری: سیستمی که در صورت قطع برق، آسانسور را به نزدیکترین طبقه هدایت میکند و امکان خروج مسافران را فراهم میسازد.
بافر کابین: ضربهگیری که در انتهای چاه آسانسور قرار میگیرد تا از ضربه شدید در هنگام توقف ناگهانی جلوگیری کند.
بالانسینگ کابین: تنظیم وزن کابین و وزنه تعادل به گونهای که حرکت آسانسور بدون انحراف و لرزش انجام شود.
بست کابلی: وسیلهای که برای محکم کردن و نگهداری کابلهای الکتریکی بهکار میرود.
پارکینگ: ویژگی سیستمی که پس از پاسخگویی به درخواستها، آسانسور را به طبقه مشخصی (معمولا همکف) هدایت و متوقف میکند.
پدال اضطراری: ابزاری که در مواقع اضطراری به تکنسینها اجازه میدهد آسانسور را به صورت دستی کنترل کنند.
پنل عملیاتی کابین: صفحه کنترل داخل آسانسور که شامل دکمههای انتخاب طبقه، کلید چراغ، دکمه هشدار و کلید توقف اضطراری است.
تابلو فرمان: سیستم کنترل مرکزی آسانسور که وظیفه صدور دستورات حرکت و توقف را بر عهده دارد.
تابلو نمایشگر: نمایشگری که اطلاعاتی مانند موقعیت کابین، جهت حرکت و طبقه فعلی را به مسافران نشان میدهد.
تایمر درب: وسیستمی که زمان باز و بسته شدن دربهای آسانسور را کنترل و تنظیم میکند.
ترمز ایمنی (پاراشوت): مکانیزمی که در صورت افزایش بیش از حد سرعت مجاز یا شکست سیستم تعلیق، فعال میشود و کابین یا وزنه تعادل را بر روی ریلهای راهنما متوقف میکند.
ترمز ایمنی تدریجی: نوعی ترمز ایمنی که با درگیر شدن تدریجی روی ریلها، نیروی وارد به کابین و وزنه تعادل را کنترل میکند و از شتاب بیش از حد جلوگیری مینماید.
ترمز ایمنی لحظهای: ترمزی که به سرعت با ریلهای راهنما درگیر شده و عمل میکند.
ترمز ایمنی لحظهای با اثر ضربهگیر: ترمزی که با درگیر شدن سریع با ریلها، نیروی وارد به کابین یا وزنه تعادل را از طریق ضربهگیر واسطه، محدود میکند.
توقف اضطراری: دکمهای که برای توقف فوری آسانسور در مواقع ضروری استفاده میشود.
جک هیدرولیکی: در آسانسورهای هیدرولیک، وسیلهای که با فشار روغن کابین را به سمت بالا هدایت میکند.
چاه آسانسور: فضای حرکت کابین و وزنه تعادل آسانسور که توسط دیوارها، سقف و کف چاه محدود شده است.
چاهک: بخش زیرین چاه آسانسور که در زیر پایینترین ایستگاه کابین قرار دارد.
حداقل بار گسیختگی طناب فولادی: محاسبهای که از حاصل ضرب مربع قطر نامی طناب فولادی و مقاومت کششی سیمها و ضریبی متناسب با ساختار طناب به دست میآید.
حرکت ناخواسته کابین: حرکت ناخواسته کابین با دربهای باز در محدوده طبقات، به جز در مواقع بارگیری یا تخلیه.
دقت توقف: فاصله عمودی بین درگاه ورودی کابین و طبقه هنگام توقف و باز شدن کامل دربها.
دقت همسطحسازی: فاصله عمودی بین درگاه ورودی کابین و طبقه هنگام بارگیری یا تخلیه.
درب خودکار: دری که بهطور خودکار هنگام توقف آسانسور باز و بسته میشود.
درایو آسانسور: واحد کنترل سرعت و حرکت موتور آسانسور که به روانی حرکت کمک میکند.
ریلهای راهنما: اجزای صلبی که برای هدایت کابین و وزنه تعادل به کار میروند.
ریلهای ضدسایش: ریلهایی با مقاومت بالا که در برابر سایش ناشی از حرکت کابین و وزنه تعادل مقاوم هستند.
زنجیره ایمنی برقی: مجموعهای از وسایل ایمنی برقی که به صورت سری به یکدیگر متصل شدهاند.
زمان عکسالعمل سیستم:
شامل دو بخش:
الف) زمان بین وقوع خطا و شروع عکسالعمل سیستم.
ب) زمانی که آسانسور برای رسیدن به حالت ایمن پس از عکسالعمل نیاز دارد.
سرعت نامی: سرعت کابین آسانسور بر حسب متر بر ثانیه که تجهیزات بر اساس آن طراحی شدهاند.
سطح یکپارچگی ایمنی: سه سطح مجزا که الزامات یکپارچگی ایمنی برای سیستمهای الکترونیکی برنامهریزی شده مرتبط با ایمنی آسانسورها را مشخص میکنند.
سیستم الکترونیکی قابل برنامهریزی در کاربردهای ایمنی آسانسورها: این سیستم برای کنترل، حفاظت و پایش آسانسور، شامل اجزایی مانند منابع تغذیه، حسگرها، مسیرهای ارتباطی و وسایل خروجی، در کاربردهای ایمنی آسانسور استفاده میشود.
سیستم کنترل حرکت رانش: سیستمی که وظیفه کنترل و نظارت بر عملکرد سیستم محرکه آسانسور را بر عهده دارد.
سیستم محرکه آسانسور: دستگاهی که با استفاده از موتور، آسانسور را به حرکت در میآورد یا متوقف میکند.
سیستم نجات اضطراری: سیستمی که در صورت قطع برق یا نقص فنی، به مسافران امکان خروج ایمن از کابین آسانسور را میدهد.
سیستم کنترل بار: سیستمی که وزن بار در کابین آسانسور را اندازهگیری کرده و در صورت تجاوز از حد مجاز، از حرکت آسانسور جلوگیری میکند.
سیستم ضد بازگشت: سیستمی که از بازگشت یا عقبگرد ناخواسته کابین هنگام توقف جلوگیری میکند.
سیستم تهویه کابین: سیستمی که برای جریان هوای تازه و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد کابین نصب میشود.
سنسور درب: حسگری که مانع بسته شدن درب آسانسور در صورت وجود مانع میشود.
سینی زیر درب آسانسور: صفحهای قائم با لبه شیبدار که زیر آستانه درب طبقه یا ورودی کابین آسانسور نصب میشود.
شیشه چند لایه: شیشهای که از دو یا چند لایه با استفاده از لایه نازک پلاستیکی به هم متصل شدهاند.
شیر هیدرولیک: در آسانسورهای هیدرولیکی، این وسیله کنترل جریان روغن برای حرکت کابین را بر عهده دارد.
ضربهگیر آسانسور: وسیلهای برای کاهش شدت ضربه در انتهای مسیر، که شامل سیستمهای متوقفکننده با فنر، سیالات و وسایل مشابه است.
ضربهگیر هیدرولیک: سیستمی که در انتهای مسیر حرکت آسانسور قرار میگیرد تا شدت ضربه را کاهش دهد.
طناب ایمنی: طناب فولادی کمکی که به کابین یا وزنه تعادل متصل میشود و در صورت افزایش سرعت یا قطع سیستم آویز، ترمز ایمنی را فعال میکند.
فضای بالاسری: قسمتی از چاه آسانسور بین کف بالاترین طبقه و سقف چاه.
فضای فلکه: فضایی در داخل یا خارج از چاه آسانسور که فلکهها در آن قرار میگیرند.
فضای ماشینآلات: محل قرارگیری ماشینآلات آسانسور در داخل یا خارج از چاه.
فراخوانی آسانسور: درخواست مسافر برای آمدن آسانسور به یک طبقه خاص از طریق دکمههای فراخوان.
قاب یا یوک: چهارچوب فلزی که کابین یا وزنه تعادل آسانسور را حمل کرده و به سیستم آویز متصل میشود.
قفل درب طبقه: مکانیزمی که از باز شدن درب طبقه در هنگام عدم حضور کابین جلوگیری میکند.
کابل متحرک: کابل انعطافپذیری که بین کابین آسانسور و یک نقطه ثابت قرار میگیرد.
کابین آسانسور: بخشی از آسانسور که برای جابهجایی مسافران یا بارها استفاده میشود.
کفشک کابین: وسیلهای که روی ریلهای راهنما نصب میشود تا از لرزش و انحراف کابین جلوگیری کند.
کنترلکننده اضافهسرعت (گاورنر): وسیلهای که در صورت رسیدن آسانسور به سرعت بیش از حد مجاز، آن را متوقف کرده و در صورت لزوم ترمز ایمنی را فعال میکند.
کنترل مقصد: سیستمی که در آن مسافران مقصد خود را قبل از سوار شدن مشخص میکنند و آسانسور کابین مناسب را برای آنها اختصاص میدهد.
ماشینآلات: تجهیزاتی که در موتورخانه آسانسور نصب میشوند، شامل تابلوهای فرمان، سیستم محرکه و وسایل عملکرد اضطراری.
مساحت مفید کابین: اندازه مساحت کابین آسانسور که در ارتفاع یک متر بالاتر از کف کابین اندازهگیری شده و برای استفاده مسافر یا بار در نظر گرفته میشود.
مسافر: هر فردی که در داخل کابین آسانسور جابهجا میشود.
منطقه بازشو قفل آسانسور: منطقهای در بالا و پایین سطح توقف که در آن، کف کابین امکان باز کردن قفل درب طبقه را دارد.
موتورخانه: اتاقی که در آن موتور یا ماشینآلات سیستم محرکه و تجهیزات مربوطه قرار دارند.
موتور کششی: موتوری که وظیفه حرکت دادن کابین آسانسور را با استفاده از طنابهای فولادی بر عهده دارد.
موتور سنکرون: موتوری که برای کنترل دقیق حرکت کابین استفاده میشود و سرعت آن با فرکانس برق ورودی همگام است.
میکروسوئیچ: حسگری کوچک که در سیستمهای کنترل مکانیکی برای اطلاع از وضعیت باز یا بسته بودن دربها به کار میرود.
نوار نقاله درب: مکانیزمی که به حرکت نرم و آرام دربهای آسانسور کمک میکند.
وزنه تعادل: وزنههایی که برای متعادل کردن وزن کابین و بخشی از ظرفیت آسانسور استفاده میشوند تا انرژی کمتری مصرف شود.
یوک: یوک یا همان اسکلت فلزی سنگینی است که وظیفه حمل کابین آسانسور را بر عهده دارد. این بخش شامل کف کابین، ترمزهای ایمنی، کفشکها و سیم بکسلها بوده و میتواند با دیوارههای کابین یکپارچه باشد.
عالی ممنون که بابت ارتقا کیفیت اموزش این صنعت تلاش میکنید و با بهترین کیفیت این امر رو انجام میدید.سپاسگذارم
سپاس از حسن توجهتون !