فلکه هرزگرد

زمان مطالعه : 9 دقیقه

انواع فلکه هرزگرد

فلکه‌های هرزگرد آسانسور در دو دسته انحرافی و معکوس قرار می گیرند. با توجه به نوع آسانسور، از فلکه‌های هرزگرد مختلفی استفاده می‌شود. در برخی از آسانسورها، فلکه هرزگرد معکوس استفاده می‌شود که برای ایجاد زاویه آلفا بهینه مورد استفاده قرار می‌گیرد. فلکه‌های هرزگرد در سایر آسانسورها برای تغییر جهت سیم‌بکسل و هدایت آن‌ها به کار می‌روند. شیارهای موجود در این نوع فلکه‌ها کشش ایجاد نمی‌کنند و فقط وظیفه هدایت سیم‌بکسل‌ها را دارند.

مشخصات کلی فلکه هرزگرد آسانسور

نسبت قطر فلکه هرزگرد باید حداقل ۴۰ برابر قطر نامی سیم بکسل باشد.

در ساخت فلکه هرزگرد آسانسور از چدن استفاده می‌شود که مزایای زیر را به همراه دارد:

  • قابلیت ریخته‌گری خوب
  • استحکام فشاری بالا
  • استفاده از مستهلک کننده برای کاهش ارتعاشات
  • خواص لغزشی عالی
  • قابلیت ایست یا حرکت اضطراری دورانی
  • مقاومت بالا در برابر خوردگی

سختی فلکه ریخته‌گری شده به ترکیب شیمیایی آن وابسته است و سختی قابل قبول برای فلکه کششی بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ برینل در نظر گرفته می‌شود.

فلکه هرزگرد

فلکه هرزگرد پلی‌آمید

با توجه به وزن سنگین مواد چدنی و مشکلاتی که طی مراحل ریخته‌گری، ماشینکاری، پرداخت و رنگ‌آمیزی در ساخت فلکه هرزگرد آسانسور وجود دارد، فرایند تولید فلکه‌های چدنی از ابتدا تا انتها دارای پیچیدگی‌ها و چالش‌های متعددی است. افرادی که در این زمینه آگاهی دارند، می‌دانند تولید فلکه‌های چدنی چه ویژگی‌ها و مشکلاتی را از آغاز تا پایان دارد.

مسائل و مشکلات فلکه‌های چدنی به شرح زیر است:

  • نیاز به کوره با دمای مناسب
  • حمل مواد اولیه به محل ریخته‌گری
  • ترکیب و ذوب مواد گوناگون
  • آماده‌سازی قالب
  • قالب‌گذاری با ماسه ریخته‌گری
  • تزریق مواد گداخته
  • خنک شدن مواد ریخته‌شده و خارج کردن فلکه
  • تراشکاری و ماشینکاری
  • استهلاک انواع ابزار تراش
  • آماده‌سازی جای شفت و بلبرینگ
  • جداسازی فلکه‌های معیوب و دارای مک و ترک
  • رنگ‌آمیزی

با این حجم گسترده کار و هزینه‌های بالای مراحل تولید فلکه چدنی، صنعتگران و تولیدکنندگان فلکه‌ها یا پولی آسانسور به مواد جایگزین فکر کرده‌اند. برخی کمپانی‌های بزرگ مواد نایلونی PVC، پلی‌اورتان و پلی‌اتیلن فشارقوی (HDPE) را جایگزین مواد ریخته‌گری برای تولید فلکه‌های چدنی آسانسور کرده‌اند. طی سال‌های اخیر، بسیاری از تولیدکنندگان به تولید و جایگزینی فلکه‌های پلاستیکی به جای فلکه‌های چدنی پرداخته‌اند.

فلکه هرزگرد

نایلون MC

نایلون MC یکی از مواد پلاستیکی جایگزین فولاد و چدن است که به‌طور گسترده‌ای در جهان صنعتی، به‌ویژه صنعت آسانسور و پله‌برقی، رواج یافته و دارای مزایای زیر است:

  • هزینه کمتر و صرفه‌جویی بیشتر نسبت به فلکه‌های چدنی
  • سختی و مقاومت بالا در برابر اصطکاک
  • عمر طولانی در برابر خوردگی
  • وزن سبک و حمل و نقل آسان، که نصب را برای تکنسین‌ها آسان‌تر می‌کند
  • کاهش سر و صدا و نوسان و ارتعاش کم
  • حرکت نرم سیم‌بکسل بر روی آن و سواری آرام و بی‌صدا برای سرنشینان آسانسور
  • جلوگیری از خوردگی سیم‌بکسل و افزایش دوام و عمر آن
  • مقاومت بالا در برابر رطوبت و نور مستقیم
  • بدون نیاز به روغنکاری یا گریس
  • تولید در رنگ‌های سفید و زرد
  • بدون فرسایش و تولید ریزگردها و سازگار با محیط زیست

 

یکی از اجزای بسیار مهم در آسانسورها، فلکه هرزگرد یا فلکه کششی است. این فلکه به قرقره‌ای گفته می‌شود که برای انتقال قدرت موتور و حرکت سیم‌بکسل در آسانسور استفاده می‌شود.

زمان تعویض فلکه هرزگرد بستگی به میزان خوردگی فلکه آسانسور دارد. در صورتی که بلبرینگ فلکه با مشکل مواجه شود، امکان تعویض بلبرینگ وجود دارد؛ اما در چنین مواقعی بهترین راه تعویض فلکه هرزگرد آسانسور است. علائم نیاز به تعویض شامل موارد زیر است:

  • وجود براده‌های آهن در اطراف فلکه موتور و هرزگرد آسانسور
  • ایجاد شیارهای مارپیچی در شیارهای فلکه که نشان‌دهنده رد سیم‌بکسل بر روی شیارها است
  • فرو رفتگی سیم‌بکسل داخل شیارها
فلکه هرزگرد

عوامل موثر در نصب فلکه هرزگرد

  • طراحی و استفاده: فلکه هرزگرد باید مطابق با سرعت و بار نامی آسانسور طراحی و استفاده شود.
  • مقاومت بالا:  باید در برابر تنش‌های خمشی و پیچشی مقاوم باشد.
  • زاویه دقیق: زاویه بین فلکه هرزگرد و فلکه گیربکس باید دقیق و حساب‌شده باشد.
  • بالانس بلبرینگ: بلبرینگ فلکه هرزگرد باید بدون هیچ‌گونه لقی بالانس شود.
  • سلامت فلکه: فلکه هرزگرد باید سالم و بدون هرگونه ترک و ناصافی باشد.
  • شیارهای مناسب: شیارهای فلکه باید بزرگتر از قطر سیم‌بکسل باشند.

خوردگی و آسیب‌دیدگی فلکه هرزگرد

دلایل خوردگی و آسیب‌دیدگی فلکه هرزگرد عبارتند از:

بالانس نبودن وزنه تعادل و کابین: بالانس نبودن وزنه تعادل و کابین آسانسور یکی از دلایل اصلی خوردگی فلکه است. برای جلوگیری از این مشکل، نصب‌کنندگان باید با دقت تمام وزنه تعادل و کابین را بالانس کنند.

خشک بودن سیم‌بکسل: خشک بودن سیم‌بکسل آسانسور می‌تواند منجر به خوردگی فلکه شود. سرویسکار باید ماهانه سیم‌بکسل را چک کند و در صورت نیاز، روغنکاری کند.

تراز نبودن فلکه موتور و هرزگرد: فلکه موتور و هرزگرد باید هم‌تراز و هم‌راستا با کابین آسانسور نصب شوند. در غیر این صورت، فلکه هرزگرد پس از مدتی دچار خوردگی می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، نصب‌کنندگان باید در زمان نصب آسانسور از تراز بودن این دو قطعه اطمینان حاصل کنند.

فلکه هرزگرد

زاویه آلفا

  • زاویه آلفا سیم‌بکسل یکی از زوایای حیاتی در محاسبات نصب آسانسور است که باید با دقت محاسبه شود. سیم‌بکسل‌ها در آسانسور نقش مهمی در کشش آسانسور دارند؛ به طوری که قرقره موتور باید دو وظیفه حرکت و جابه‌جایی آسانسور و تغییر جهت نیرو را انجام دهد.

    زاویه آلفا یا (Angel of warp) بین فلکه اصلی موتور و فلکه هرزگرد تشکیل می‌شود و باید به گونه‌ای انتخاب شود که هنگام چرخش سیم‌بکسل روی فلکه‌ها، از نظر امنیت، سرعت، تعادل و قدرت در بهترین وضعیت قرار گیرد. کابین و وزنه‌های تعادل در دو طرف فلکه موتور به‌صورت معلق وجود دارند و این سیستم از طریق سیم‌بکسل و متناسب با فلکه‌ها طراحی و اجرا می‌شود.

    چنانچه زاویه آلفا مناسبی در زمان نصب هرزگرد آسانسور و فلکه‌های گیربکس لحاظ نشود، سبب سرخوردگی آسانسور می‌شود.

فرمول بدست آوردن زاویه آلفا در آسانسور و محاسبه آن

  • محاسبه خم معکوس در سیستم تعلیق نقش مهمی دارد و هنگام طراحی آسانسور باید به این مهم توجه کرد. دو روش تقریبی و دقیق برای بدست آوردن این زاویه وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

     

روش تقریبی محاسبه زاویه آلفا

  • برای بدست آوردن زاویه آلفا در آسانسور از روشی استفاده می‌شود که دارای ۱۰ تا ۱۵ درجه خطا است. کمترین مقدار زاویه آلفا آسانسور باید ۱۵۰ درجه و بیشترین مقدار آن باید ۱۸۰ درجه در نظر گرفته شود.

    برای محاسبه زاویه آلفا باید مراحل زیر را قدم به قدم انجام دهید:

    1. اندازه‌گیری طول سیم‌بکسل روی فلکه گیربکس موتور
    2. مقدار بدست آمده را در عدد ۳۶۰ ضرب کنید.
    3. مقدار محاسبه شده را بر محیط فلکه گیربکس تقسیم کنید.

    (۳٫۱۴*قطر فلکه)/(۳۶۰*طول سیم بکسل خوابیده روی فلکه موتور)=زاویه آلفا

    α = ( L*360 / Лd)

     

روش دقیق بدست آوردن زاویه آلفا

برای بدست آوردن زاویه آلفا با این روش، از سینوس زاویه مکمل استفاده می‌شود؛ بنابراین می‌توان زاویه آلفا را با دقت بالایی اندازه‌گیری کرد. پارامترهای Rs، Rp، I و h به ترتیب نشان‌دهنده شعاع فلکه کششی، شعاع فلکه هرزگرد، فاصله‌ی افقی مرکز دو فلکه و فاصله عمودی مرکز دو فلکه کششی و هرزگرد از یکدیگر هستند.

نظرتون درباره این مطلب چی بود؟

حتما نظرتونو درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
سبد خرید