طراحی آسانسور
پیشرفتهای تکنولوژی در زمینه طراحی آسانسور ، ارزش قابل توجهی به محلهای زندگی و کار ما اضافه کرده است. بهرهگیری از فناوری،تاثیر بسزایی در زیبایی، راحتی، شادی و سهولت در زندگی را داشته و فناوری نقش مهمی در بهبود کیفیت ساخت و سازهای عمرانی ایفا کرده است.
آسانسورها نقش کلیدی در دسترسی آسان به فضاهای خصوصی و عمومی دارند و از اهمیت ویژهای برخوردارند. بنابراین، طراحی آسانسور باید با دقت و توجه بالایی صورت گیرد تا نیازهای مختلف کاربران به بهترین شکل ممکن برآورده شود.
ضوابط طراحی آسانسور
طراحی آسانسور فرآیندی نیست که بتوان آن را در آخرین لحظه انجام داد. طراحی ساختمان و آسانسور بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند. همچنین باید به یاد داشته باشید که کل فرآیند از مرحله نهایی شدن طراحی تا نصب، میتواند زمانبر باشد.
- درک نحوه استفاده از ساختمان
طراحی آسانسور خوب بر پایه درک کامل نحوه استفاده از ساختمان استوار است. برای این منظور، باید گفتگوهای مفصل و دقیقی با مشتری داشته باشید. مشتری ممکن است از تمام عواملی که بر آسانسورها تأثیر میگذارند و تعداد تصمیماتی که باید گرفته شود، آگاه نباشد. وظیفه شما این است که سوالات مناسب بپرسید و از بروز مشکلات جلوگیری کنید.
تحلیل و بررسی میزان ترافیک در طراحی آسانسور
عوامل مهمی که باید برای تجزیه و تحلیل تراکم ترافیک در نظر گرفت، شامل موارد زیر است:
- چند نفر از آسانسور استفاده میکنند؟
- زمانهای اوج مصرف کداماند؟
- آیا مکانهای شلوغ مانند رستورانها و سالنهای ورزشی وجود دارد؟
- آیا مردم نیاز به حمل وسایل بزرگ در اطراف ساختمان دارند؟
- آیا به آسانسور اختصاصی برای آتشنشانان نیاز دارید؟
- آیا آسانسور باید به طبقات مورد استفاده برای پارکینگ خدمات دهد؟
- آیا آسانسورها برای افراد دارای معلولیت مناسب هستند؟
نکته مهم دیگر در نظر گرفتن جریان ترافیک به سمت آسانسور و مدیریت آن است. این به معنای شناخت میزان استفاده در ساعات اوج مصرف است که بر تصمیمگیری درباره تعداد، نوع، محل، اندازه، ابعاد و سرعت آسانسورها تأثیر میگذارد.
ترافیک آسانسور
ترافیک آسانسور به بررسی و مدیریت جریان مسافران در یک ساختمان از طریق آسانسورها اشاره دارد. این موضوع در ساختمانهای بلند و پرجمعیت اهمیت ویژهای دارد، زیرا مدیریت صحیح آن میتواند به بهبود بهرهوری، کاهش زمان انتظار و افزایش رضایت کاربران منجر شود.
ظرفیت جابجایی آسانسور در ۵ دقیقه بحرانی (Handing Capacity – HC) یکی از مفاهیم کلیدی در این زمینه است و نشان میدهد که یک آسانسور در این مدت چقدر میتواند مسافر جابجا کند. این ظرفیت با توجه به تعداد مسافرین در هر سفر و مدت زمان رفت و برگشت آسانسور محاسبه میشود.
احتمال توقف، زمان سوار و پیاده شدن و زمان حرکت آسانسور از دیگر عواملی هستند که باید در مدیریت ترافیک در نظر گرفته شوند.
- احتمال توقف در طبقات: احتمال توقف در ترافیک آسانسور به معنای احتمال توقف در طبقات مختلف در طول سفر آن است. این احتمال به عوامل مختلفی بستگی دارد. احتمال توقف در طبقات یک ساختمان به عوامل مختلفی مانند ظرفیت آسانسور (P)، تعداد طبقات بالای طبقه اصلی (N)، و احتمال توقف در هر طبقه (S) بستگی دارد.
به عنوان مثال، در یک ساختمان با ده طبقه بالاتر از طبقه همکف و آسانسوری با ظرفیت 8 نفر، تعداد توقفات احتمالی (انتظار توقف) به طور میانگین 5.7 بار خواهد بود. با توجه به ظرفیت 8 نفری، میتوان پیشبینی کرد که به طور متوسط در هر توقف حدود 2 نفر پیاده میشوند.
- زمان سوار و پیاده شدن: زمان سوار و پیاده شدن مسافران در ترافیک آسانسور نقش مهمی در کارایی و زمانبندی حرکت آسانسور دارد. این زمانها به چندین عامل وابستهاند، از جمله نوع و عرض درب های آسانسور و تعداد مسافران.
درب های بازشو از وسط به عنوان بهترین نوع درب ها شناخته میشوند، زیرا به سرعت و کارایی فرآیند سوار و پیاده شدن کمک میکنند. پس از آن، درب های تلسکوپی و سپس درب های لولایی قرار دارند. اگر کابین آسانسور بدون درب باشد، زمان باز و بسته شدن درب به حداقل میرسد، اما چنین وضعیتی از نظر استانداردهای ایمنی قابل قبول نیست.
- زمان حرکت آسانسور: در نظام مهندسی، معمولاً فاصله بین دو توقف حدود 9.1 متر در نظر گرفته میشود. اگر فاصله بین دو توقف بیشتر باشد، میتوان زمان حرکت را بر اساس فاصله واقعی محاسبه کرد.
به طور کلی، زمان کل حرکت آسانسور شامل دو بخش است: زمان لازم برای رسیدن به حداکثر سرعت و زمان حرکت در حداکثر سرعت. سرعت حداکثر آسانسور (Vmax) و زمان لازم برای رسیدن به آن، عواملی هستند که بر زمان کل حرکت تأثیر میگذارند.
پنج دقیقه بحرانی
پنج دقیقه بحرانی آسانسور به دورههای خاصی از روز اشاره دارد که در طی آنها تقاضا برای استفاده از آسانسور به اوج خود میرسد. این زمانها معمولاً در ساعات شروع و پایان کار یا زمانهای ناهار در ساختمانهای اداری و تجاری است. این دورهها به دلیل ترافیک سنگین آسانسور میتوانند چالشهایی برای مدیریت ترافیک و کاهش زمان انتظار ایجاد کنند.
برای مدیریت این دورههای بحرانی، اقداماتی از قبیل بهینهسازی زمانبندی آسانسور، استفاده از الگوریتمهای هوشمند برای زمانبندی حرکت آسانسورها و کاهش زمان انتظار، تنظیم برنامههای خاص برای ساعات اوج، افزایش تعداد آسانسورها، در صورت امکان، افزودن آسانسورهای بیشتر برای کاهش بار ترافیکی مفید هستند.
تقسیم آسانسورها به دو دسته: یکی برای طبقات پایین و دیگری برای طبقات بالا، مدیریت مسیر و مقصد، تعیین طبقات مقصد قبل از ورود به آسانسور برای بهینهسازی مسیر حرکت، استفاده از سیستمهای کنترل مقصد که کاربران مقصد خود را قبل از ورود به آسانسور مشخص میکنند، اطلاعرسانی به کاربران، ارائه اطلاعات زمان انتظار به کاربران از طریق نمایشگرهای دیجیتال، تشویق کاربران به استفاده از پلهها برای طبقات نزدیک، بهینهسازی مصرف انرژی، استفاده از آسانسورهای کممصرف و بهینهسازی سیستمهای برق برای کاهش مصرف انرژی در ساعات اوج انجام میشود. این اقدامات میتوانند به کاهش ترافیک و افزایش کارایی و ایمنی در زمانهای بحرانی کمک کنند.
تهیه نقشه
تهیه نقشههای دقیق برای نصب آسانسور در ساختمانهای در حال احداث اهمیت بسیاری دارد، خصوصاً زمانی که هنوز به ابعاد نهایی چاهک دسترسی کامل ندارید. استفاده از نقشههای اجرایی قبل از تکمیل محل آسانسور و مشخص شدن محل عبور تأسیسات، به طراحی و زمانبندی مناسب ساخت و نصب آسانسور کمک شایانی میکند.
- پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ، زیرزمین، همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
- مقطع چاهک با ذکر اندازههای کامل از کف چاله تا زیر سقف موتورخانه
- پلان پشتبام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور برای بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک
در ساختمانهایی که طول مسیر حرکت قائم از کف ورودی اصلی بیش از ۷ متر (بیش از سه طبقه) است، تعبیه آسانسور ضروری است. در ساختمانهای غیرمسکونی، طول مسیر حرکت قائم از کف پایینترین طبقه تا کف بالاترین طبقه محاسبه میشود. در ساختمانهای هشتطبقه یا با طول مسیر حرکت قائم ۲۸ متر و بیشتر، باید حداقل دو دستگاه آسانسور پیشبینی شود، حتی اگر از نظر محاسبات تعداد و ظرفیت، یک دستگاه کافی باشد.
در ساختمانهایی که طول مسیر حرکت قائم بیش از ۲۱ متر دارند، حداقل یک دستگاه آسانسور حمل بیمار (برانکاردبر) تعبیه شود. در ساختمانهایی که وجود آسانسور در آنها الزامی است، حداقل یکی از آسانسورها باید قابلیت حمل صندلی چرخدار را داشته باشد.
جانمایی
در ساختمانهایی که نیاز به نصب آسانسور دارند، معمار باید از همان مراحل اولیه طراحی، اطلاعات کافی درباره تعداد، نوع و ظرفیت آسانسورها داشته باشد. این اطلاعات شامل ابعاد چاهک، نوع درب، و سرعت مورد نظر است که باید به دقت و متناسب با شرایط اقلیمی منطقه در نظر گرفته شود.
یکی از وظایف معمار، تعیین محل مناسب برای قرارگیری آسانسورهاست. این تصمیم باید بر اساس سهولت دسترسی، راحتی در رفت و آمد مسافران و همچنین هدایت مناسب آنها به سمت آسانسور اتخاذ شود. آسانسور باید در نقطهای از ساختمان قرار گیرد که به عنوان مرکز حرکت و ترافیک عمل کند، به گونهای که دسترسی به آن از تمامی نقاط ساختمان با کمترین حرکت و جابجایی امکانپذیر باشد.
برای دستیابی به این هدف، توصیه میشود فاصله حداکثری از در ورودی ساختمان تا آسانسور در هر طبقه، از ۴۰ متر تجاوز نکند. همچنین، آسانسورها باید به گونهای جانمایی شوند که مسافت پیموده شده توسط مسافران برای دسترسی به هر کابین، به حداقل برسد. در صورتی که تعداد آسانسورها سه دستگاه یا کمتر باشد، میتوان آنها را در یک چاه مشترک قرار داد، اما اگر تعداد به چهار دستگاه برسد، باید در دو چاه مجزا قرار گیرند.
نکات کلیدی در طراحی و نصب آسانسور
- در نظر گرفتن سرعت و ابعاد: سرعت آسانسور بر ابعاد شفت، اندازه چاله و سقف تأثیر میگذارد. این عوامل باید در مراحل اولیه طراحی مد نظر قرار گیرند. همچنین، در صورتی که یک اتاق ماشین در بالای طبقه آخر نیاز باشد، این موضوع بر طراحی سقف و ارتفاع کلی ساختمان تأثیر خواهد داشت. برای برآورد دقیق هزینهها و تهیه نقشه، تعیین ابعاد آسانسور و سرعت آن از ابتدا ضروری است. به طور کلی، زمان حرکت آسانسور از پایین به بالای ساختمان نباید بیش از ۴۵ ثانیه باشد.
- توجه به زیبایی و طراحی داخلی: طراحی داخلی آسانسور نباید نادیده گرفته شود. فضای داخلی باید با کاربرد، مسافران و سبک کلی ساختمان هماهنگ باشد. برای دیوارها و کفپوش، میتوان از مواد متنوعی مانند فولاد ضد زنگ، لمینت، شیشه یا سنگ استفاده کرد. نورپردازی نیز باید به شکلی انجام شود که هم زیبایی را افزایش دهد و هم مصرف انرژی را کاهش دهد. نصب آینهها میتواند علاوه بر افزایش زیبایی، تجربه مسافران را نیز ارتقاء دهد.
- رعایت استانداردها و قوانین: آسانسورها باید مطابق با استانداردها و کدهای محلی و بینالمللی طراحی و نصب شوند. این استانداردها که مرتباً بهروز میشوند، شامل محدودیتهای اندازه، مصرف برق، دسترسی و الزامات بازرسی هستند. قوانین ممکن است بین کشورها، شهرها و مناطق متفاوت باشد و باید به دقت رعایت شوند.
- طراحی کابین آسانسور: طراحی داخلی کابین آسانسور از اهمیت ویژهای برخوردار است. جزئیاتی مانند سقف و نورپردازی، روکش بدنهها، کفپوش و پنل کنترل باید با دقت انتخاب شوند. این اجزا نه تنها به عملکرد آسانسور کمک میکنند بلکه تجربه کاربری را نیز تحت تأثیر قرار میدهند.
- نصب و نگهداری حرفهای: آسانسورها بخش حیاتی ساختمانهای چندطبقه هستند و باید به دقت طراحی و نصب شوند. برنامهریزی مناسب در مراحل اولیه ساخت، شناسایی نوع مسافران و میزان تردد آنها، ابعاد ساختمان و محل قرارگیری آسانسور از اهمیت بالایی برخوردار است. نصب صحیح و نگهداری به موقع آسانسور کلید موفقیت در عملکرد آن است. مهندسان معمار باید بهترین راهکارها را برای طراحی و نصب آسانسور ارائه دهند تا بالاترین سطح عملکرد را برای مشتریان فراهم کنند.
مراحل طراحی و نصب آسانسور
پیش از نصب آسانسور، آمادهسازی سایت ضروری است. پیمانکار باید ابتدا چاله را حفر کرده و بالابر را نصب کند. در صورتی که آسانسور نیاز به موتورخانه جداگانه داشته باشد، این اتاق نیز باید قبل از آماده شدن برای سیمکشی، ساخته شود. سرعت انجام این مراحل به کارایی و تجربه پیمانکار بستگی دارد. پس از اتمام ساخت بالابر و نصب سیمکشی، فرآیند راهاندازی آسانسور آغاز میشود.
نصب و برنامهریزی آسانسورها به دانش و تجربه زیادی نیاز دارد. شما و تیم طراحی باید مراحل مختلفی را برای برنامهریزی و طراحی چیدمان و نصب آسانسور طی کنید. بسته به نیاز خانه، ممکن است فقط یک آسانسور نصب شود یا برای دسترسی بهتر به هر طبقه، دو سیستم آسانسور در طرفین خانه تعبیه شود. مراحل اصلی برای راهاندازی و طراحی آسانسور عبارتند از:
- جانمایی و تعیین مکان مناسب
- آمادهسازی سایت و حفر چاله
- آهنکشی برای نصب ریلهای آسانسور
- نصب درب کابین و طبقات
- نصب قطعات مکانیکی
- نصب تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی
- اخذ گواهی استاندارد
هر یک از این مراحل باید با دقت و توجه به جزئیات انجام شود تا عملکرد نهایی آسانسور به بهترین شکل ممکن تضمین شود.
نظرتون درباره این مطلب چی بود؟
حتما نظرتونو درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
اشتراک در
0 نظرات
