نصب آسانسورها در ساختمانها شامل مراحل مختلفی است که یکی از آنها آهن کشی یا همان شاسیکشی است. اجرای آهنکشی آسانسور باید از جنبههای متعددی مانند شاقول بودن، محل وارد شدن بارهای سازه، مقدار آهن مصرفی و سایر مصالح ساختمانی به دقت بررسی شود.
بهطور کلی، به نصب و اجرای سازه در چاه آسانسور، آهن کشی آسانسور میگویند. سازهای که در چاه آسانسور نصب میشود، باید توانایی تحمل کلیه فشارها و بارهای آسانسور را داشته باشد و همچنین بهعنوان محلی برای اتصال ریلهای آسانسور عمل کند.
همانطور که گفته شد، سازه آسانسور باید بتواند فشارهای دینامیکی و استاتیکی وارده از سوی آسانسور را تحمل کند و لرزشهای آسانسور را به حداقل برساند که این امر بدون اجرای صحیح آهنکشی ممکن نیست.
آهن کشی آسانسور در چند مرحله انجام میشود که به شرح زیر است:
در ساختمانهای دارای اسکلت فلزی، امکان استفاده از یکی از ستونهای سازه بهعنوان یکی از چهار ستون مورد نیاز برای سازه آسانسور وجود دارد، که این امر کار را سادهتر میکند. همچنین میتوان از حلقههای کلافبندی موجود در طبقات به جای کلافبندی جداگانه برای سازه آسانسور بهره برد. بنابراین، بهطور کلی میتوان گفت که پلگیری برای آهن کشی آسانسور در ساختمانهای با اسکلت فلزی به مراتب سادهتر از ساختمانهای با اسکلت بتنی است.
علاوه بر این، توصیه میشود که در زمان آرماتوربندی ساختمانهای اسکلت فلزی، پلیتها نیز نصب شوند؛ در غیر این صورت، باید در مراحل بعدی این پلیتها را به چهارگوشه چاه آسانسور بولت کرد.
در ساختمانهایی با اسکلت بتنی، هنگام بتنریزی سقفها باید محل قرارگیری پلیتها به دقت مشخص شود. بهتر است پلیتها روی سقف و در چهارگوشه چاه آسانسور نصب شوند و بهصورت سپری نباشند. این کار به سازه کمک میکند تا بارها و فشارهای وارد شده به ستونها را بهتر تحمل کند. همچنین در ساختمانهای بتنی، لازم است که در تمامی طبقات و در هر چهار گوشه چاه آسانسور پلیت تعبیه شود تا امکان پلگیری از ساختمان به سازه آسانسور فراهم شود.
شاقولریزی یا شاقولکشی فرآیندی است که برای تعیین خط عمود بر سطح زمین استفاده میشود. به عبارت سادهتر، شاقولریزی به ما کمک میکند تا مشخص کنیم که یک خط یا سازه چقدر به صورت عمودی قرار گرفته است.
شاقولریزی به منظور شناسایی خطاهای موجود در چاه آسانسور انجام میشود تا در صورت وجود هر گونه عدم تراز یا انحراف، اقدامات اصلاحی لازم صورت گیرد. در این مرحله از آهنکشی آسانسور، اگر تیرها و پودرها (بخشهای سازهای) همتراز نباشند، پودری که در داخلیترین موقعیت قرار دارد به عنوان معیار در نظر گرفته میشود. برای انجام این کار، فردی روی پشت بام در نزدیکی چاه آسانسور قرار میگیرد، ریسمانی را به سمت پایین میاندازد و دیوارههای چاه را در تمام گوشهها شاقولریزی میکند. همزمان، فرد دیگری در طبقات مختلف اختلاف فاصله بین شاقول و داخلیترین دیوار را اندازهگیری کرده و ثبت میکند.
این عملیات باید در هر چهار گوشه چاه آسانسور انجام شود تا تمامی خطاهای احتمالی مشخص شوند. اگر چاه آسانسور دیوارچینی شده باشد، باید هنگام شاقولریزی، بال ناودانیها نیز در نظر گرفته شوند.
کلافبندی در ساختمانسازی به فرآیندی گفته میشود که در آن، اجزای مختلف یک سازه (مانند تیرها، ستونها، دیوارها و سقف) به یکدیگر متصل میشوند تا سازه در برابر نیروهای خارجی مانند زلزله، باد و بارهای وارده مقاومت بیشتری داشته باشد. این اتصال معمولاً با استفاده از میلگردهای فولادی و بتن انجام میشود.
کلافبندی آسانسور، به مجموعهای از سازههای فولادی گفته میشود که در چاه آسانسور و اطراف آن اجرا میشوند. این سازهها وظیفه دارند که کلیه اجزای آسانسور را در جای خود محکم نگه دارند و به عنوان یک اسکلت مستحکم برای آسانسور عمل کنند.
کلاف دال به مجموعهای از میلگردهایی گفته میشود که در داخل بتن دال (سقف) به صورت شبکهای بافته میشوند. این شبکه میلگردی نقش بسیار مهمی در تحمل بارهای وارده بر دال و افزایش مقاومت آن در برابر نیروهای کششی و برشی ایفا میکند.
با توجه به اندازههای بهدستآمده از چاه آسانسور، آهنآلات کلاف بهدقت برش داده میشوند. در آسانسورهای دارای وزنه پشت، برای پشت چاه یک ناودانی به اندازه عرض چاه آسانسور و برای طرفین چاه، دو ناودانی به اندازه عمق چاه در نظر گرفته میشود. کلافها در ورودی آسانسور به کار نمیروند و باید حتماً به صورت تراز نصب شوند.
تعداد کلافهای مورد استفاده در آهنکشی آسانسور به شرح زیر است:
آهن کشی آسانسور یکی از مراحل حساس و حیاتی در نصب و راهاندازی آسانسور است که تأثیر مستقیم بر ایمنی و کارایی آن دارد. با توجه به پیچیدگیها و استانداردهای مورد نیاز در این فرآیند، انتخاب مواد با کیفیت، رعایت اصول فنی و استانداردهای مرتبط، و همچنین استفاده از نیروی کار متخصص از اهمیت بالایی برخوردار است. اجرای صحیح و دقیق آهنکشی نه تنها عمر مفید آسانسور را افزایش میدهد، بلکه از بروز حوادث ناخواسته نیز جلوگیری میکند. بنابراین، توجه به این مرحله از فرآیند نصب، یک سرمایهگذاری بلندمدت برای حفظ ایمنی و رضایت کاربران محسوب میشود.