کفشک آسانسور چیست؟
کفشک آسانسور یکی از قطعات مهم کابین آسانسور است که تأثیر بسزایی در حرکت نرم و روان کابین و وزنه تعادل آسانسور دارد. این قطعه در بالا و پایین کابین و وزنه تعادل نصب میشود و درواقع نقش اصلی آن هدایت کابین و وزنه تعادل در امتداد ریل راهنمای آسانسور است. کفشک ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که دارای کیفیت‌ها، متریال و قیمت‌های متفاوتی هستند.
کاربرد کفشک آسانسور چیست؟
برخلاف ظاهر کوچک، این قطعه از آسانسور کاربرهای بسیاری دارد. از کفشک‌های آسانسور در همه انواع آسانسورها از جمله کششی، هیدرولیکی و حتی مغناطیسی استفاده میشود. همان‌طور که اشاره شد وظیفه اصلی کفشک کمک به حرکت روان و کاهش لغزش کابین آسانسور و وزنه تعادل در راستای ریل‌های راهنمای آسانسور است. همه اینها باعث بالارفتن کیفیت حرکت آسانسور میشود.
ارتعاشات و لرزش‌هایی همواره هنگام عبور کابین آسانسور از محل اتصال ریل‌ها به وجود می‌آید؛ کفشک این ارتعاشات را خنثی کرده و یکنواختی و نرمی حرکت وزنه تعادل آسانسور و کابین را تأمین میکند.
انواع کفشک آسانسور
به‌طورکلی کفشک‌ها در 3 دسته قرار می‌گیرند.
– کفشک لغزشی: کفشک‌های لغزشی رایج‌ترین نوع کفشک‌ها هستند که شامل لنت‌های مختلفی از جمله لاستیکی، پلی‌اورتان (با اسم ژله‌ای نیز شناخته میشود) و تفلون میباشد. کفشک های لغزشی به دلیل اینکه کاملاً با ریل در تماس هستند و هیچ لقی ندارند، تقریباً ناصافی‌ها و لرزش‌های محل اتصال به ریل‌ها را به کابین آسانسور منتقل می‌کنند. البته برخی کفشک‌ها مانند کفشک‌های هیتاچی نسبت زیادی از این ضربه‌های حاصل از ناهمواری‌ها را جذب می‌کنند.
- حداکثر سرعت قابل استفاده برای این کفشک ها 2/5 متر بر ثانیه است.
-کفشک رولری یا غلطکی (roller guide shoes) : این کفشک‌ها به‌صورت سه قرقره در سه وجه تراش‌خورده ریل قرار می‌گیرند. مجموع این سه قرقره و پایه آنها کفشک رولری است که لغزشی نمی‌باشد. هر رولر دز این کفشک‌ها دارایی یک فنر هستند که مقدار خیلی بیشتری از ضربات حاصل از ناهمواری را جذب و به کابین منتقل نمی‌کنند. جنس بلبرینگ و جنس پلی‌اورتان استفاده شده در کارایی کفشک‌های رولری تأثیر گذار است.
-کفشک‌های ثابت
هرکدام از این کفشک‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و نمی‌توان گفت کدام بهترین است. ولی معمولاً کفشک‌های لغزشی که لنت لاستیکی پشت آنها کار شده دارای محبوبیت بیشتری هستند.
لنت کفشک
به بخش پلی اورتان کفشک که کاملا به ریل چسبیده و روی آن حرکت میکند، لنت کفشک میگویند. دارای متریال مختلفی از جمله پلی اورتان، پلی آمید، تفلون و ژله ای میباشد.
ابعاد لنت متناسب با ریل تغییر میابد. هر ریل با هر ابعادی (T9, T16 ,.. ) کفشک مخصوص خود که با آنها در تماس هستند و به نسبت قرار گیری نشیمن روی کار و با توجه به فشاری که با ظرفیت به آسانسور وارد میشود، کفشک قوی تر یا ضعیف تر با ابعاد مناسب استفاده میشود.
جنس کفشک
جنس بدنه کفشک میتواند هر چیزی باشد. ممکن است از ورق های آهنی تولید شده باشد، با ریخته گری تولید شده باشد مانند کفشک های چدنی و یا با دایکست انجام شده باشد که اکثر کفشک های رولری دایکست هستند.
جنس بدنه کفشک و لنت به هم وابسطه نیستند و میتوانند کاملا از متریال متفاوتی ساخته شده باشند.
تعداد کفشک ها
در یک آسانسور هم کابین و هم وزنه تعادل دارای کفشک هستند. در حالت عادی و 90% آسانسورها تعداد 4 کفشک برای 4 جهت کابین آسانسور و 4 کفشک برای کادروزنه استفاده میشود.
نصب و نگهداری کفشک آسانسور
کفشک های آسانسور باید در طول زمان بررسی و در صورت نیاز تعمیر شوند. کفشک های رولری نیازی به روغن کاری مداوم و ماهیانه ندارند؛ در صورتی که کفشک های لغزشی به دلیل دارا بودن لنت های پلاستیکی به صورت ماهیانه نیاز به روغن کاری دارند. کفشک های آسانسور دارای فنری هستند که باید به خوبی هنگام نصب تنظیم شوند. فنر نه باید خیلی محکم باشد و نه خیلی آزاد باشند. اگر فنر بیش از حد سفت باشد ممکن است به موتور آسانسور فشار وارد کرده و باعث خراب شدن موتور شود. از سوی دیگر اگر فنر زیاد از حد آزاد و رها باشد، ارتعاشات و لغزش هایی که به هنگام حرکت روی ریل ها ایجاد میشود را به کابین آسانسور منتقل میکند. رسیدگی نکردن سریع به هنگام خراب شدن لنت ها باعث ایجاد لرزش آسانسور و به هم ریختگی درب آسانسور میشود.
در کفشک های لغزشی علاوه بر تنظیم فنر، باید فاصله لنت با بدنه اصلی کفشک نیز تنظیم شود. بنابراین تنظیم فنرها یکی بخش های سرویس و نگهداری آسانسور محسوب میشود. به طور کلی آسانسور را باید در فواصل زمانی مشخص سرویس و تعمیر کرد. در صورتی که کفشک ها به صورت ماهیانه روغن کاری و سرویس شوند عمر مفید آنها نیز افزایش می یابد. درضمن لنت های کفشک نیز باید هر 8 ماه یکبار تعویض شوند.
